កិច្ចប្រជុំ​កំពូលអាស៊ាន​លើកទី៣៨​ និងទី៣៩​ និងកិច្ចប្រជុំ​ពាក់ព័ន្ធ​មួយចំនួន​ទៀត ដែលប្រព្រឹត្ត​ទៅអស់រយៈពេល​៣ថ្ងៃតាម​អនឡាញ ​ដឹកនាំ​ដោយប្រទេសប្រ៊ុយណេ​ជាប្រធាន​ប្តូរវេន បាន​បញ្ចប់ហើយ​នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។​ លោកបណ្ឌិត​ ឈាង វណ្ណារិទ្ធ​ នាយកវិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុវិស័យ​អាស៊ី (AVI)​ បានថ្លែងថា ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុងនាម​ជាប្រធាន​អាស៊ាន​ប្តូរវេន​នៅឆ្នាំ​២០២២ ​នឹងត្រូវ​រ៉ាប់រង​បន្ទុក​មួយដ៏ធ្ងន់ ​ក្នុងនោះមាន​បញ្ហាប្រទេស​ភូមា ​ដែលបាន​ពហិការ​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ានឆ្នាំ​២០២១នេះ​ បញ្ហា​វិបត្តិកូវីដ-១៩​ និងបញ្ហា​សមុទ្រចិន​ខាងត្បូង​ដែលរ៉ាំរ៉ៃ។​ ក៏ប៉ុន្តែបើ​កម្ពុជាអាច​សម្រេច​បានលទ្ធផលល្អនូវ​ការប្រឈម​ធំៗទាំងនេះ ​នោះថ្មបាក់ ​ឬក៏គ្រោះដែល​បន្សល់ទុក​ពីប៊្រុយណេ ​នឹងអាចក្លាយ​ទៅជាលាប​សម្រាប់កម្ពុជា​វិញ។ អត្ថបទទាំងស្រុង៖ https://www.rfi.fr/km/កម្មវិធីផ្សេងទៀត/ភ្ញៀវប្រចាំថ្ងៃ/20211028-កម្ពុជា-សង្គម-អាស៊ាន-នយោបាយ-ទំនាក់ទំនងការទូត-សន្តិសុខ-សមុទ្រចិនខាងត្បូងRead More

AVI Voiceកង្វះខាតជាសកល Semiconductor និងផលប៉ះពាល់លើឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាAVI Voiceកង្វះខាតជាសកល Semiconductor និងផលប៉ះពាល់លើឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាAVI Voiceកង្វះខាតជាសកល Semiconductor និងផលប៉ះពាល់លើឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា វត្ថុពាក់កណ្ដាលចម្លង (Semiconductor) ឬអាចហៅម៉្យាងទៀតបានថាជា បន្ទះឈីប ជាធាតុផ្សំដ៏សំខាន់នៅក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាដែលមិនអាចខ្វះបាន ហើយវាក៏ជះឥទ្ធិពលទៅលើជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់យើងផងដែរ។ បច្ចុប្បន្ន ផលិតកម្មនៃវត្ថុពាក់កណ្ដាលចម្លងនេះ ត្រូវបានប្រទេសមហាអំណាចយកមកប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសប្រទេសដែលសម្បូរទៅដោយវត្ថុធាតុដើម និងបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ការផលិតនេះ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាហ៍នេះ លោក បោង ច័ន្ទសម្បត្តិ បានពន្យល់អំពីសារសំខាន់នៃវត្ថុពាក់កណ្ដាលចម្លង សម្រាប់ជីវភាពរបស់នៅរបស់យើង ក៏ដូចជាផលប៉ះពាល់នៃកង្វះខាតវត្ថុពាក់កណ្ដាលចម្លងនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យានាពេលបច្ចុប្បន្ន។ សំណួរទី១៖ តើអ្វីទៅជាវត្ថុពាក់កណ្តាលចម្លង ឬ (Semiconductors)? បើយើងមើលទៅលើនិយមន័យ Semiconductor ឬក៏ហៅម្យ៉ាងទៀតថាជា បន្ទះឈីប ដែលធ្វើឡើងដោយ Silicon ដែលបន្ទះនោះគឺផ្គុំឡើងដោយមាននៅ Transistor រាប់លាននៅក្នុងហ្នឹងដែល Transistor នោះអនុញ្ញាតឲ្យមាននូវការចម្លងអគ្គិសនី ហើយអនុញ្ញាតឲ្យបន្ទះឈីបនោះធ្វើការដំណើរការទិន្នន័យដែលសកម្មភាពទាំងពីរនេះគឺវាធ្វើឡើងពេលយើងយក ឈីប ទាំងអស់នោះទៅដាក់ចូលទៅក្នុងឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យា ហើយវាធ្វើឲ្យឧបករណ៍ទាំងអស់នោះមានតែសកម្មភាពនេះអាចប្រើប្រាស់បានដើម្បីបំពេញនូវតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃពួកយើង។ សំណួរទី២៖ តើវត្ថុពាក់កណ្តាលចម្លង និងឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា មានសារសំខាន់យ៉ាងដូចម្តេចសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅរបស់យើង នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអនាគត? ពាកព័ន្ធនឹងវិសាលភាព ឬក៏តួនាទីសំខានរបស់ Semiconductor នេះគឺដោយសារតែសកលលោកយើងសព្វថ្ងៃសតវត្យន៍ទី ២១ នេះគឺពឹងផ្អែកទៅលើបច្ចេកវិទ្យា និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិចខ្លាំងមែនទែន អញ្ចឹងដោយសារតែ Semiconductor នេះគឺជាធាតុផ្សំដែលមិនអាចខ្វះបាន អាចចាត់ទុកជាបេះដូងរបស់ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិចទាំងអស់។ អញ្ចឹងប្រសិនជាអត់មាន Semiconductor ឧបករណ៍ទាំងអស់នឹងមិនអាចដំណើរការបានទេ សកលលោកអាចនឹងមានការរាំស្ទះក្នុងការបោះជំហានទៅមុខ។ ហើយបើយើងមើលទៅលើថា តើ Semiconductor អាចដាក់នៅក្នុងឧបករណ៍អ្វីខ្លះ គឺយើងឃើញថាមានឧបករណ៍សឹងតែទាំងអស់ដែលយើងប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃរួមមាន...Read More

AVI Voiceការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងឥណទានកាបូនAVI Voiceការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងឥណទានកាបូនAVI Voiceការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងឥណទានកាបូន ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបាននឹងកំពុងតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គ្រប់ប្រទេសនៅលើពិភពលោក និងរំខានទៅដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចក៏ដូចជាជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជន។ ម៉្យាងវិញទៀត ការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់បាននឹងកំពុងបន្តតាមរយៈសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ស្របពេលដែលប្រទេសនៅលើពិភពលោកកំពុងតែជម្រុញនូវការអភិវឌ្ឍរបស់ខ្លួន ដែលជាប្រភពនៃការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ទៅក្នុងបរិយាកាស។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាហ៍នេះ លោកបណ្ឌិត កែវ ពិសិដ្ឋ បានបកស្រាយអំពីយន្តការការកាត់បន្ថយបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ និងការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងការសម្របខ្លួនក៏ដូចជាការកាត់បន្ថយបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ សំណួរទី១៖ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានក្រើនរំឭកយើងថា ទោះបីជាការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថានឹងធ្លាក់ចុះប្រហែល ៦% ក្នុង ឆ្នាំ២០២០ ក៏ដោយក៏វឌ្ឍនភាពនេះគ្រាន់តែកើតមានឡើងក្នុងរយៈបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុអ្វីការសញ្ញាណវិជ្ជមាននេះអាចនឹងពុំមានរយៈពេលយូរដែរ? ហេតុផលទាក់ទងនឹងការកើនឡើងវិញនូវឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នឹង គឺការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនម្នាក់ៗ ភ្ជាប់គ្នាជាមួយនឹងសេដ្ឋកិច្ចទាំង។ ដូចនេះ នៅពេលដែលពិភពលោកយើងចាប់ផ្ដើមដំណើរការសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញធម្មតា ការធ្វើទេសចរឡើងវិញធម្មតា នឹងសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃផ្សេងទៀត គឺការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នេះនឹងត្រូវបានបំភាយឡើងវិញធម្មតា។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាវិស័យទេសចរណ៍ដែលឥឡូវមិនសូវមានសកម្មភាពទេ ដែលនាំឲ្យមិនសូវមានការហោះហើរនោះឡើយ ដែលធ្វើឲ្យការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ត្រូវបានបញ្ឈប់ឬត្រូវបានកាត់បន្ថយ ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងចាប់ផ្ដើមការហោះហើរឡើងវិញ ឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់នឹងចាប់ផ្ដើមបញ្ចេញទៅក្នុងបរិយាកាស។ ប្រសិបើយើងមើលទៅលើទិដ្ឋភាពការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ យើងសង្កេតឃើញថាវាល្អ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងមើលទៅលើសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងទូទាំងពិភពលោកវិញ គឺកំពុងតែជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដោយសារតែសកម្មភាពនៃការប្រកបរបរ សកម្មភាពដំណើរការផលិតកម្ម វិស័យទេសចរណ៍ និងសកម្មភាពផ្សេងៗដើម្បីជម្រុញសេដ្ឋកិច្ចត្រូវបានបញ្ឈប់ ដែលវាជាសកម្មភាពដែលត្រូវតែចាប់ផ្ដើម។ ហើយអ្វីដែលយើងគួរឲ្យបារម្មណ៍មួយទៀត គឹថានៅពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចចាប់ផ្ដើមឡើងវិញមានន័យថាប្រទេសនីមួយៗ ព្យាយាមប្រឹងខាងសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងដែលជម្រុញឲ្យការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ចាប់ផ្ដើមភាយខ្លាំងដែរ។ ហេតុផលមួយទៀតនោះ...Read More

AVI VioceAVI Vioce : សម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខត្រីភាគីថ្មីនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក៖ AUKUSAVI VioceAVI Vioce : សម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខត្រីភាគីថ្មីនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក៖ AUKUSAVI VioceAVI Vioce : សម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខត្រីភាគីថ្មីនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក៖ AUKUS កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា កន្លងទៅនេះសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខថ្មីមួយនៅតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកត្រូវាបានប្រកាសជាផ្លូវដោយប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តបីរួមមាន អូស្រ្តាលី ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលហៅកាត់ថា AUKUS។ ការបង្កើតឡើងនូវសម្ព័ន្ធភាព AUKUS នេះគឺដើម្បីជាយន្តការឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ជាពិសេសឆ្លើយតបទៅនឹងការកើនឡើតឥទ្ធិពយោធា សេដ្ឋកិច្ច និងបច្ចេកវិទ្យារបស់ប្រទេសចិននៅក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាបញ្ជាក់ពីវត្តមាននិងការប្ដេជ្ញាចិត្តកាន់តែខ្លាំងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសហ៍នេះ លោក បោង ច័ន្ទសម្បត្តិ បានលើកឡើងពីគោលបំណងយុទ្ធសាស្រ្តនៃការបង្កើតឡើងនូវ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិសុខ AUKUS នេះក៏ដូចជាផលបច្ច័យមកលើភូមិសាស្រ្តតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងបកស្រាយពីភាពចម្រូងចម្រាស់រវាងប្រទេសបារាំងជាមួយនឹងប្រទេសសម្ព័ន្ធភាព AUKUSពាក់ព័ន្ធទៅនឹងកុងត្រាទិញនាវាមុជទឹកបាតសមុទ្រផងដែរ។ សំណួរទី១៖ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ មេដឹកនាំនៃប្រទេសចំនួនបីរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្រ្តាលី និងចក្រភពអង់គ្លេសបានប្រកាសអំពីសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខត្រីភាគីថ្មី ឬហៅថា AUKUS។ តើអ្វីទៅជា AUKUS? តើអ្វីទៅជាគោលបំណងចម្បងនៃកិច្ចព្រមព្រៀង សម្ព័ន្ធភាព AUKUS នេះ? ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបង្កើតឡើងនូវសម្ព័ន្ធភាពសន្តិសុខត្រីភាគីរវាងប្រទេសអូស្រ្តាលី ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានធ្វើការប្រកាសចេញកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះគឺវាជាសម្ព័ន្ធមិត្តសន្តិសុខថ្មីមួយទៀតដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាអ្នកដឹកនាំ។ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលហៅថា AUKUS មាននូវធាតុផ្សំចំនួនបី បើតាមការរាយការណ៍របស់សាព័ត៌មាននានារួមមាន៖ ធាតុផ្សំទីមួយ គឺកិច្ចព្រមព្រៀងនេះមានតួនាទីនៅក្នុងការជម្រុញឲ្យមានភាពជិតស្និតជាងមុនបន្ថែមទៀត រវាងឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា...Read More

AVI Voiceទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី មកកាន់តំបន់អាស៊ីAVI Voiceទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី មកកាន់តំបន់អាស៊ីAVI Voiceទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី មកកាន់តំបន់អាស៊ី ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង យី នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីដែលរួមមាន វៀតណាម កម្ពុជា សិង្ហបុរី និងកូរ៉េខាងត្បូង ត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីពង្រឹងនូវទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសចិនជាមួយនឹងបណ្ដាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ ហើយឆ្នាំនេះគឺជាខួបលើកទី៣០ នៃទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងអាស៊ាន។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិត ឡេង ធារិទ្ធ បានលើកឡើងថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង យីនេះ គឺសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាប្រទេសចិនមិនព្រមចុះចាញ់ទៅនឹងការប្រកួតណាមួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។ លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ​ ដោយសារតែបញ្ហានៅកូរ៉េខាងជើងជាបញ្ហាមួយដ៏ក្ដៅផងដែរ ដូចនេះនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏បានបង្ហាញពីតម្រូវការទៅវិញទៅមករបស់ចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ ដែលកូរ៉េខាងត្បូងក៏ប្រហែលជាត្រូវពឹងពាក់ច្រើនទៅលើប្រទេសចិន ដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅដល់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង លើបញ្ហាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាដើម ហើយចិនក៏ត្រូវការការគាំទ្រពីកូរ៉េខាងត្បូង ដើម្បីប្រារព្វនូវពិធីអូឡាំពិកនៅរដូវរងារខែកុម្ភៈឆ្នាំក្រោយនេះ ពីព្រោះថាព្រិត្តិការណ៍នេះជាការទូតមួយដ៏សំខាន់របស់ចិន ផងដែរ។ សំណួរទី១៖  ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង យី នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីដែលរួមមាន វៀតណាម កម្ពុជា សិង្ហបុរី និងកូរ៉េខាងត្បូង ត្រូវបានធ្វើឡើង នៅក្រោយពេលដែលអនុប្រធានាធិបតេយ្យសហរដ្ឋអាមេរិកលោកស្រី Kamala Harris ទើបតែបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់គាត់កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុននេះ។ បើតាមទស្សនៈរបស់លោកបណ្ឌិតផ្ទាល់ តើដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក វ៉ាង...Read More

AVI VoiceAVI Voice ៖ តួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងដំណើរការនៃការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាAVI VoiceAVI Voice ៖ តួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងដំណើរការនៃការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាAVI VoiceAVI Voice ៖ តួនាទីរបស់អាស៊ានក្នុងដំណើរការនៃការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា {{svg_share_icon}} វិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាបញ្ហាស្មុគស្មាញសម្រាប់សហគមន៍អាស៊ានរបស់យើង និងសម្រាប់កម្ពុជា ដែលនឹងក្លាយទៅជាប្រធានប្ដូរវេនរបស់អាស៊ាននៅឆ្នាំក្រោយនេះ។ ការវិវឌ្ឍនស្ថានភាពនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ានេះ កាន់តែមានភាពគ្រោះថ្នាក់ដោយសារតែ ទីមួយការបង្កើតនូវកងកម្លាំងចលនាប្រដាប់អាវុធប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលយោធានៅមីយ៉ាន់ម៉ា កំពុងតែកើតឡើង ជាពិសេសនៅតាមតំបន់ដែលជនជាតិភាគតិចធំៗរបស់ប្រទេសនេះមានមូលដ្ឋាន ទីពីររដ្ឋាភិបាលដែលជាសមាជិករបស់គណបក្សលោកស្រី អោង សានស៊ូជី ដែលត្រូវបានរំលាយចោល បានបង្កើត Government in Exile ឬរដ្ឋាភិបាលនិរទេសដើម្បីធ្វើការតស៊ូមតិខាងផ្នែកនយោបាយ តតាំងជាមួយនឹងរបបសឹក ជាពិសេសទៅនឹង State Administration Council ឬក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋដែលគ្រប់គ្រងដោយរបបសឹក។ អ្វីដែលកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ទៅទៀត គឺថាមហាអំណាចមួយចំនួនចាប់ផ្ដើមលូកដៃចូលក្នុងបញ្ហាវិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសតាមរយៈសញ្ញាមួយចំនួនដែលបង្ហាញថាមហាអំណាចមួយចំនួននោះកំពុងតែធ្វើការជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលនិរទេសគឺ National Unity Government (NUG) ឬរដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួមជាតិរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា។ សំណួរទី១៖  ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវិបត្តិនយោបាយ និងវិបត្តិមនុស្សធម៌នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាប្រធានបទក្ដៅនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធដ៏ទៃទៀត។ តើបច្ចុប្បន្នស្ថានភាពនៃវិបត្តិទាំងពីរនេះនៅមីយ៉ាន់ម៉ាបានដើរដល់កម្រិតណា? ជាការពិតវិបត្តិនយោបាយនៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាបញ្ហាស្មុគស្មាញសម្រាប់សហគមន៍អាស៊ានរបស់យើង និងសម្រាប់កម្ពុជា ដែលនឹងក្លាយទៅជាប្រធានប្ដូរវេនរបស់អាស៊ាននៅឆ្នាំក្រោយនេះ។ វិបត្តិនេះបានវិវឌ្ឍនទៅរកស្ថានភាពកាន់តែស្មុគស្មាញ និងស៊ីជម្រៅ ដោយសារតែប្រទេស និងប្រជាជាតិមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងតែប្រឈមនូវវិបត្តិពីរ៖ ទីមួយ គឺវិបត្តិនយោបាយ ដែលក្រោយពីរដ្ឋប្រហារយោធាកាលពីថ្ងៃទី០១ ខែកុម្ភៈកន្លងទៅនេះ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងតែធ្លាក់ចូលក្នុងវិបត្តិនយោបាយដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងការធ្វើបាតុកម្មកំពុងកើតឡើងធ្ងន់ធ្ងរដើម្បីប្រឆាំងនឹងរបបសឹក។ ទីពីរ របបសឹកក៏មានវិធានការឆ្លើយតបទៅនឹងក្រុមបាតុករកាន់តែខ្លាំងក្លាដែលពេលខ្លះមានអំពើហិង្សា ដែលឈានទៅរកការសម្លាប់បាតុករជាង ១.០០០នាក់...Read More

ក្រសួងការ​បរទេស​ចិនកាល​ពីថ្ងៃទី៧ ​ខែកញ្ញា​ម្សិលមិញ​បានប្រកាសថា​ លោក វ៉ាង យី​ ដែលជា​ទីប្រឹក្សារដ្ឋ ​និងជារដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេសចិន​ នឹងធ្វើទស្សនកិច្ច​ទៅកាន់​ប្រទេស​ចំនួន៤ ​គឺប្រទេស​វៀតណាម​ កម្ពុជា​ សិង្ហបុរី​ និងប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ ចាប់ពីថ្ងៃទី​១០​ ដល់ថ្ងៃទី​១៥ ខែកញ្ញា​ខាងមុខ​។ ​លោកបណ្ឌិត​ ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ​នាយកវិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុវិស័យ​អាស៊ី​(AVI) ​បានមើលឃើញថា ​ដំណើរទស្សនកិច្ច​របស់លោក ​វ៉ាង យី ទីប្រឹក្សារដ្ឋ​ និងរដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេសចិន​នៅកម្ពុជា​ពេលនេះ ​គឺជាការឆ្លើយតប​ការទូត​មួយដ៏សំខាន់​ បន្ទាប់ពី​អនុប្រធានា​ធិបតី​អាមេរិក​ ធ្វើទស្សនកិច្ច​នៅក្នុងតំបន់​រួមមានសិង្ហបុរី​ និងវៀតណាម​ផងដែរ។ Full article: https://www.rfi.fr/km/កម្មវិធីផ្សេងទៀត/ភ្ញៀវប្រចាំថ្ងៃ/20210908-កម្ពុជា-សង្គម-នយោបាយ-ដំណើរទស្សនកិច្ច-ទំនាក់ទំនងការទូត-ចិន-សេដ្ឋកិច្ចRead More

AVI VoiceAVI Voice ៖ អាហ្វហ្គានីស្ថានបច្ចុប្បន្ន និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសន្តិសុខសកលAVI VoiceAVI Voice ៖ អាហ្វហ្គានីស្ថានបច្ចុប្បន្ន និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសន្តិសុខសកលAVI VoiceAVI Voice ៖ អាហ្វហ្គានីស្ថានបច្ចុប្បន្ន និងភាពមិនច្បាស់លាស់នៃសន្តិសុខសកល {{svg_share_icon}} នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងថា​ សន្តិសុខរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តានបានធ្លាក់នៅចំណុចមួយដែលគួរឲ្យបារម្ភមែនទែន យើងឃើញថាប្រទេសនេះគឺបានជួបប្រទះនូវភាពអសន្តិសុខយ៉ាងខ្លាំងជាពិសេសទៅលើបញ្ហាមនុស្សធម៌ ក៏ដូចជាផ្នែកភេរវករអន្តរកម្មផងដែរ។ ក្រុមតាលីបង់ធានាថា នឹងមិនគាំទ្រនូវសកម្មភាពភេរវកម្មនិយមនោះទេ ដោយក្រុមនេះចង់បញ្ជាក់ឲ្យសញ្ញាមួយច្បាស់ថាគាត់នឹងមិនគាំទ្រទៅដល់ក្រុមភេរវករនិយមនានា។ នាពេលថ្មីៗនេះ ទាំងប្រទេសចិន និងរុស្ស៊ី គឺថាគាត់មានសមយុទ្ធដើម្បីប្រឆាំងជាមួយអំពើភារវកម្ម ហើយនេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាពួកគាត់មានការបារម្ភចំពោះភាពដែលអាចកើតឡើង និងកើតចេញពីអំពើភេរវកម្មនិយមដោយសារបញ្ហាអាហ្វហ្គានីស្ថាន បើទោះបីជាក្រុមតាលីបង់គាត់សន្យាថានឹងមិនគាំទ្រនូវភេរវកម្មនិយមក៏ដោយ។ សំណួរទី ១៖   ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងវឌ្ឍនភាពរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន យើងដឹងហើយថាប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានបច្ចុប្បន្នគឺកំពុងតែជួបនូវភាពវឹកវរក៏ដូចជាបញ្ហាអសន្តិសុខខ្លះនៅក្នុងប្រទេស។ លោកបណ្ឌិតអាចជួយរៀបរាប់បន្តិចបានដែរឬទេ ថាតើស្ថានភាពនយោបាយនៅប្រទេសនេះបានវិវឌ្ឍន៍ទៅដល់កម្រិតនេះហើយ? បច្ចុប្បន្ននេះតាមការសង្កេតរបស់ខ្ញុំ គឺសន្តិសុខរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្តានបានធ្លាក់នៅចំណុចមួយដែលគួរឲ្យបារម្ភមែនទែន យើងឃើញថាប្រទេសនេះគឺបានជួបប្រទះនូវភាពអសន្តិសុខយ៉ាងខ្លាំងជាពិសេសទៅលើ Humanitarian Crisis ដែលគេហៅថាបញ្ហាមនុស្សធម៌ក៏ដូចជាផ្នែកភេរវករអន្តរកម្មផងដែរ។ ជាក់ស្ដែងយើងឃើញថាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កន្លងទៅនេះ គឺមានការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកមួយយ៉ាងធំដែលសម្លាប់មនុស្សជាច្រើននៅប្រលានយន្តហោះកាប៊ូល ក្នុងពេលដែលប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តដែលដឹកនាំដោយសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងព្យាយាមជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនហើយនឹងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្ត ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋអាហ្វហ្គានីស្ថានផ្សេងៗឲ្យចេញផុតពីប្រទេសនេះ ដែលអ្នកដែលឈរនៅពីក្រោយខ្នងនៃការបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនេះគឺជាពួក ISIS-K បានបង្កឡើងនូវបញ្ហានេះ។ មួយទៀតគឺបញ្ហាដែលខ្ញុំចង់លើកឡើងដែល គឺទាក់ទងជាមួយនឹងបញ្ហាផ្នែកមនុស្សធម៌ (Humanitarian Crisis) គឺចាប់ផ្ដើមកើតមានឡើងខ្លាំងហើយពីព្រោះដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋអាហ្វហ្គានីស្ថាននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគាត់កំពុងតែព្យាយាមគេចឲ្យផុតពីរបបគ្រប់គ្រងដោយតាលីបង់ហ្នឹង អ៊ីចឹងគាត់ព្យាយាមធ្វើម៉េចក៏ដោយឲ្យតែគាត់បានចេញទៅដល់ព្រលានយន្តហោះ ហើយគាត់បានឡើងយន្តហោះទៅកាន់បណ្ដាប្រទេសផ្សេងទៀត ដូច្នេះហើយយើងឃើញថាដោយសារបញ្ហានេះគឺប្រទេសអាហ្វហ្គានីស្ថានកំពុងជួបភាពវឹកវរខ្លាំងមែនទែន។ សំណួរទី ២៖   ពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តមានរបស់ក្រុម ISIS-K ក៏ដូចជាក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធតូចៗផ្សេងទៀតដែលក្រោកឡើងដើម្បីបោះបាល់ប្រឆាំងទៅនឹងក្រុមតាលីបង់នេះ...Read More

AVI Voiceទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកស្រី Kamala Harris នៅសិង្ហបុរី និងវៀតណាមAVI Voiceទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកស្រី Kamala Harris នៅសិង្ហបុរី និងវៀតណាមAVI Voiceទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកស្រី Kamala Harris នៅសិង្ហបុរី និងវៀតណាម ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់អនុប្រធានាធីបតីអាមេរិក លោកស្រី Kamala Harris នៅប្រទេស២របស់អាស៊ានគឺ សិង្ហបុរី និងវៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី២២-២៤ ខែសីហា កន្លងទៅនេះ យើងឃើញថា មានចំណុចគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួន ពិសេសគឺសម្រាប់ប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានតែម្តង។ នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធបានគូសបញ្ជាក់ថា ទស្សនកិច្ចនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូលតែម្តង។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ មានគោលបំណងបង្កើននូវជំនឿទុកចិត្តឡើងវិញ (Reassurance) នៅក្នុងតួនាទីភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់អាមេរិកទៅក្នុងតំបន់។ លោកបានជូនជាយោបល់ថា អាស៊ានគួរធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានសាមគ្គីភាពរវាងគ្នានិងគ្នា គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ក៏ដូចជាផ្តល់ផលប្រយោជន៍អាស៊ានរួមជាធំ ដោយពុំគួរយកផលប្រយោជន៍ជាតិមកគ្របដណ្តប់ទៅលើផលប្រយោជន៍អាស៊ាននោះទេ។ សំណួរទី១៖ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់អនុប្រធានាធីបតីអាមេរិក លោកស្រី Kamala Harris នៅប្រទេស២របស់អាស៊ានគឺ សិង្ហបុរី និងវៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី២២-២៤ ខែសីហា កន្លងទៅនេះ យើងឃើញថា មានចំណុចគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍មួយចំនួន ពិសេសគឺសម្រាប់ប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានតែម្តង។ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះដែរ តើលោកបណ្ឌិតអាចជួយរៀបរាប់អំពីលទ្ធផលសំខាន់ៗដែលសិង្ហបុរី និងវៀតណាមទទួលបានពីដំណើរទស្សនកិច្ចនេះបានដែរឬទេ? ទាក់ទងនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អនុប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Kamala Harris មកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍យើងនេះ ពោលគឺប្រទេសសិង្ហបុរី និងប្រទេសវៀតណាមនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីគោលនយោបាយសហរដ្ឋអាមេរិកមកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក។...Read More

AVI Voiceក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងផលបច្ច័យសន្តិសុខនៅអាស៊ីAVI Voiceក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងផលបច្ច័យសន្តិសុខនៅអាស៊ីAVI Voiceក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងផលបច្ច័យសន្តិសុខនៅអាស៊ី {{svg_share_icon}} នាពេលថ្មីៗនេះ ពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើវឌ្ឍនភាពនៅប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដោយក្រុមតាលីបង់បានទទួលជ័យជំនះ និងធ្វើការគ្រប់គ្រងរដ្ឋធានីកាប៊ុលបានសម្រេចក្នុងរយៈពេលខ្លី។ បើទោះបីជាអាហ្វហ្គានីស្ថានស្ថិតក្រោមការទ្រទ្រង់ និងផ្គត់ផ្កង់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក ទាំងផ្នែកយោធា សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចអស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំក្ដី ក៏ប្រទេសមួយនេះនៅតែបន្តភាពស្ទក់ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនឲ្យមានការរីកចម្រើនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ ទាំងនេះជាផលបច្ច័យដែលធ្វើឲ្យក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធតាលីបង់ ឆក់បានឱកាសវាយបាក់រនាំងយោធារដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្គានីស្ថានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងកាប៊ុលទាំងស្រុង ស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលអសមត្ថភាពក្នុងការទប់ស្កាត់ និងហោះចេញពីប្រទេសទុកឲ្យប្រជាជនទូទាំងប្រទេសរងទុក្ខក្រោមការក្ដោមក្ដាប់អំណាចរបស់ក្រុមតាលីបង់។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍នេះ លោកបណ្ឌិត ឡេង ធារិទ្ធ បានគូសបញ្ជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានបង្កជាភាពព្រួយបារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងអំពីអនាគតរបស់ប្រទេស និងប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក៏ដូចជាអាចជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់សណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ នាពេលអនាគតផងដែរ។ សំណួរទី១៖ តើលោកបណ្ឌិតអាចរៀបរាប់អំពីសាវតាសង្ខេបរបស់ក្រុមតាលីបង់ ក៏ដូចជាសង្រ្គាមនៅអាហ្វហ្កានីស្ថានបានដែរឬទេ? ហើយហេតុអ្វីបានជាមានវត្តមានរបស់ក្រុមតាលីបង់នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន? តើក្រុមនេះមានទំនាក់ទំនងអ្វីជាមួយក្រុមភេរវកម្ម Al Qaeda ដែរ? ទាក់ទងនឹងប្រវត្តិនៃការកកើតរបស់ក្រុមតាលីបង់នេះ តាមពិតទៅ វាមានប្រវត្តិវែងឆ្ងាយបន្តិច។ ការកកើតនេះ ចាប់ផ្ដើមអំពីការដកចេញរបស់កងទ័ពសហភាពសូវៀតពីអាហ្វហ្កានីស្ថាននៅឆ្នាំ១៩៨៩។ នាពេលនោះ មានក្រុមមួយដែលគេហៅថា ក្រុម Mujahid /Mujahadeen ដែលគាំទ្រដោយសហរដ្ឋអាមេរិក បានវាយឈ្នះកងទ័ពរបស់សហភាពសូវៀត ដែលនាំឲ្យសហភាពសូវៀតដកកងទ័ពចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថាននៅឆ្នាំ១៩៨៩។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុម Mujahid នេះ ក៏ចាប់ផ្ដើមឈ្លោះគ្នា ហើយបំបែកចេញជាក្រុមតូចៗ ក្លាយជាសង្គ្រាមស៊ីវិលផ្ទៃក្នុង ដែលនាំឲ្យកើតមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ យើងឃើញថា នៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលនេះ មានក្រុមមួយគឺក្រុមតាលីបង់នៅក្នុងនោះដែរ ដែលក្រុមតាលីបង់នេះដើមកំណើតពីប្រទេសប៉ាគីស្ថាន...Read More