The independent Phnom Penh-based think tank Asian Vision Institute on Monday called on the five inland ASEAN countries to consider setting up a regional rice-producing association to maintain food security in the region amid Covid-19. The appeal was made during a virtual panel discussion under the theme Cambodia Amidst Geopolitical Rivalry in the Mekong Region. The...Read More

Phnom Penh – Although the COVID-19 pandemic has interrupted the global supply chain and hurt regional economies, it may become a driving force for the signing of the Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP), said Chheang Vannarith, President of the Cambodian-based Asian Vision Institute (AVI). During an interview with the Vietnam News Agency’s correspondents in Phnom...Read More

បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ៖ លោកចូបៃឌិន នឹងបន្តជំរុញទំនាក់ទំនងអាស៊ាន ប៉ុន្តែក៏បន្តការប្រកួតប្រជែងយ៉ាងស្វិតស្វាញជាមួយចិនផងដែរនៅទីបំផុតក្រោយភាពចម្រូងចម្រាស សហរដ្ឋអាមេរិក បានរកឃើញប្រធានាធិបតីអាណត្តិថ្មីដែលមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ នេះគឺជាការមើលឃើញ របស់លោកបណ្ឌិតឈាងវណ្ណារិទ្ធ ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្តទៀតថា លោកចូ បៃឌិនដែលជាអ្នកប្រ ជាធិបតេយ្យ ដូចអតីតប្រធានាធិបតីបារ៉ាកអូបាម៉ាដែរ នឹងបន្តជំរុញទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងអាស៊ាន ប៉ុន្តែ ក៏នឹងបន្តការប្រកួតប្រជែងយ៉ាងស្វិតស្វាញជាមួយនឹងចិនដែលជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ និងដៃគូឥទ្ធិពលផងដែរ។ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍ដូចតទៅ៖ វាគ្មិន៖ លោក​ បណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធ នាយក​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុ​វិស័យ​អាស៊ី​ (AVI)​ ដឹកនាំនិងផលិតដោយ៖ ស៊ុន មេសាRead More

សប្តាហ៍មុនយើងបាននិយាយពីចិន និងជប៉ុនដែលជាដៃគូយ៉ាងសកម្មរបស់ប្រទេសក្នុងមហាតំបន់មេគង្គ ហើយ នៅសប្តាហ៍នេះយើងបន្តចាប់អារម្មណ៍ប្រទេសចំនួនពីរបន្ថែមទៀត គឺឥណ្ឌានិងកូរ៉េខាងត្បូង។ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានមើលឃើញថា ក្នុងទំនាក់១០ឆ្នាំជាមួយប្រទេសមេគង្គកន្លងមកនេះ កូរ៉េខាងត្បូងបានផ្តើមផ្តល់ទម្ងន់ និងផ្តើមងាកមកចាប់អារម្មណ៍ប្រទេសមេគង្គខ្លាំងជាងមុន ប៉ុន្តែមិនទាន់សកម្ម។ ដោយឡែកឥណ្ឌាវិញដែលមានទំនាក់ទំនង២០ឆ្នាំមកហើយ នៅតែមិនសូវមានសកម្មភាពខ្លាំងក្លានៅឡើយទេ។វាគ្មិន៖ លោកស្រី ហ៊ឹម សុធារ័ត្ន អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ដឹកនាំនិងផលិតដោយ៖ ស៊ុន មេសាRead More

A group of former and current Cambodian diplomats on Tuesday fired back at retired Singaporean diplomat Bihalari Kausikan after he proposed that ASEAN dismiss Cambodia and Laos from the bloc. In an open letter, the Cambodian diplomats said Kausikan’s remarks were made from a nostalgic perspective and represented a plea for attention. On October 24,...Read More

មន្ត្រី​ការទូត​កម្ពុជា​ ដែល​ចូល​និវត្តន៍​ និង​មន្ត្រី​ការទូត​បច្ចុប្បន្ន​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​អង្គារ​ម្សិលមិញ​ បាន​សរសេរ​លិខិត​ចំហរ​មួយ​ ដោយ​ប្រតិកម្ម​តប​ទៅ​នឹង​លោក​ Bilahari Kausikan ​ជា​អតីត​មន្ត្រី​ការទូត​សិង្ហបុរី​ និង​បច្ចុប្បនុ្ន​ជា​ប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន​មជ្ឈឹមបូព៌ា​ នៃ​សកលវិទ្យាល័យ​ជាតិ​សិង្ហបុរី​ ដែល​បាន​សរសេរ​បរិហារ​ចង់​ឲ្យ​អាស៊ាន​បណ្តេញ​ កម្ពុជា​ និង​ឡាវ​ពី​សមាជិក​អាស៊ាន ​ក៏​ព្រោះតែ​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ត្រូវ​គេ​មើលឃើញ​ថា ​មាន​ជំហរ​ទោរទន់​ទៅ​រក​ចិន។​ ក៏ប៉ុន្តែ ​លោកបណ្ឌិត​ ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ​ប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុវិស័យ​អាស៊ី ​មើល​ឃើញ​ថា​ ការ​ឆ្លើយ​ឆ្លង​រវាង​អ្នក​ការ​ទូត​ខ្មែរ​ និង​លោក​ Bilahari​ គឺជា​រឿង​បុគ្គល ​មិន​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅនឹង​ទំនាក់ទំនង​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​សិង្ហបុរី​ទេ​ តែ​អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​សាមគ្គី​ផ្ទៃ​ក្នុង​អាស៊ាន​។  Full article available : www.rfi.fr/km/Read More

ក្នុង​ទ្រឹស្តី​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ​ពាក្យ​ «​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​» ​និង «​សិទ្ធិ​អធិបតេយ្យ​» គឺជា​ពាក្យ​គន្លឹះ​ដែល​មាន​សារៈសំខាន់​ក្នុង​ការកំណត់​គោល​ជំហរ និង​ឥរិយាបថ​របស់​ប្រទេស​មួយ​ចំពោះ​ប្រទេសមួយ​ផ្សេងទៀត​។ ចំពោះ​ពាក្យ «​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​» គេ​តែងតែ​និយាយ​យ៉ាង​សាមញ្ញ​ថា «​គ្មានទេ​មិត្តភាព ឬ​សត្រូវ​អចិន្រៃ្តយ៍​គឺ​មាន​តែ​ផលប្រយោជន៍​អចិន្រៃ្តយ៍​»​។ អាមេរិក និង ចិន មាន​មនោគមន៍វិជ្ជា​ខុសគ្នា​ក៏​គង់​អាច​ចាប់ដៃ​ល្អូកល្អិន​នឹង​គ្នា​បាន​ក្នុង​រដ្ឋបាល​ប្រធានាធិបតី និក​សុន និង​រដ្ឋបាល​បន្តបន្ទាប់​មកទៀត​។ ជប៉ុន​ដែល​រង​ការទម្លាក់​គ្រាប់បែក​បរមាណូ​ពី​អាមេរិក​ក៏​អាច​ក្លាយជា​សម្ពន្ធមិត្ត​ចាក់ទឹក​មិនលេច​ក្រោយ​សង្គ្រាម​លោក​លើក​ទី​ ២ ​ជាមួយ​អាមេរិក​បាន​។ វៀតណាម​ គឺជា​ប្រទេស​កុម្មុយនីស្ត ហើយ​អាមេរិក​គឺជា​បិតា​ប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ ​គឺជា​សត្រូវ​សង្គ្រាម​ឆ្លង​ទសវត្សរ៍​ប្រយុទ្ធ​ស៊ីសាច់​ហុតឈាម​ក៏​គង់​មាន​ថ្ងៃ​ស្និទ្ធស្នាល​គ្នា​វិញ​បាន​ដោយសារ​តែ​ផលប្រយោជន៍​។ អឺរ៉ុប​ដែល​ចោទ​កម្ពុជា​ថា គ្មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក៏​នៅតែ​អាច​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ជាមួយ​ប្រទេស​កុម្មុយនីស្ត​វៀតណាម ដោយសារតែ​ផលប្រយោជន៍​។ ពេលខ្លះ​ទំនាក់ទំនង​ការទូត​អាច​មាន​ភាពល្អក់​កករ​មួយរយៈកាល ដោយសារ​តែ​និន្នាការ​របស់​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ ឬ​គណបក្ស​នយោបាយ​។ ឧទាហរណ៍ ចិន និង​ជប៉ុន​មាន​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​ធំធេង​ណាស់​ប៉ុន្តែ​ជួនកាល​ទៅ​ស្និទ្ធ​គ្នា​ជួល​កាល​ទៅ​ព្រងើយកន្តើយ​នឹង​គ្នា គ្មាន​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទស្សនកិច្ច​ផ្លូវការ​ទៅវិញ​ទៅមក​មួយរយៈ​។ ជាមួយ​នឹង​ភាពមិន​ស្ថិតស្ថេរ​នៃ​មិត្តភាព និង​ជម្លោះ​អ្វី​ដែល​សំខាន់​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ​ដែរ​នោះ​គឺថា​មិត្ត​របស់​មិត្ត មិន​ប្រាកដ​ថា​ជា​មិត្ត​របស់​យើង ហើយ​សត្រូវ​របស់​មិត្ត​ក៏​មិន​ប្រាកដ​ថា ជាស​ត្រូវ​របស់​យើង​ដែរ​។ ឧបមាថា បើ​ចិន​​ និង​អាមេរិក​ឈ្លោះ​គ្នា តើ​កម្ពុជា​ឈ្លោះ​គ្នា​ជាមួយ​គេ​ដែរ​ឬ​យ៉ាងណា​? បើ​ឥណ្ឌា និង​ប៉ាគីស្ថាន​ឈ្លោះ​គ្នា តើ​កម្ពុជា​ឈ្លោះ​គ្នា​ជាមួយ​គេ​ដែរ​ឬ​យ៉ាង​ម៉េច​? បើ​អឺរ៉ុប និង​អាមេរិក​ស្អប់​ចិន តើ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ស្អប់​ចិន​តាម​គេ​ដែរ​មែន​ទេ​? តើ​ផលប្រយោជន៍​កម្ពុជា​នៅឯណា​ហើយ​តើ​ផលប្រយោជន៍​អឺរ៉ុប និង​អាមេរិក​នៅឯណា​ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ចិន​? ចម្លើយ​គឺ​ប្រាកដ​ណាស់​ថា មិន​ដូចគ្នា​ទេ​។...Read More

លោក បណ្ឌិត ឡេង ធារិទ្ធ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ បានមើលឃើញថាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ចិននិងជប៉ុនជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់មេគង្គដែលជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ បានកំពុងហុចផលផ្លែផ្កាយ៉ាងល្អប្រសើរលើរូបភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងពិសេស។ លោកអះអាងថា ចិននិង ជប៉ុនបានទទួលស្គាល់នូវភាពសារសំខាន់របស់គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយមិនប្រើប្រាស់ការប្រកួតប្រជែងដែលចង់ឱ្យម្នាក់ចេញពីសង្វៀននោះទេ។ បន្ថែមពីនេះ ប្រទេសទាំងពីរបានរួមចំណែកខ្លាំងលើការអភិវឌ្ឍន៍ដែលជាអ្វីដែលតំបន់មេគង្គត្រូវការពិតប្រាកដ។ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍៖ ដឹកនាំនិងផលិតដោយ៖ ស៊ុន មេសាRead More

ផលប៉ះពាល់នៃទឹកជំនន់ ជាវិញ្ញាសារលំបាកមួយទៀតសម្រាប់រដ្ឋដើម្បីសម្រេចគោលដៅឆ្នាំ២០៣០គិតមកដល់ពេលនេះ ជំនន់ទឹកភ្លៀងនៅកម្ពុជាបានសម្លាប់មនុស្ស២៤នាក់ក្នុងនោះមានក្មេង៨នាក់។ នេះជាព័ត៌មានផ្លូវការចុងក្រោយពីគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយនៅថ្ងៃទី១៧ ខែតុលានេះ។ ទឹកជំនន់ដ៏កំណាចនាឆ្នាំនេះបានធ្វើឱ្យពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ចំនួនជាង២០ម៉ឺននាក់រងផលប៉ះពាល់ក្នុងនោះ អ្នកស្រុកជិត២ម៉ឺន៦ពាន់នាក់បានបង្ខំចាកចេញពីផ្ទះសម្បែង។ ចំពោះបញ្ហានេះ បណ្ឌិត ឆេង គឹមឡុង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍និងប្រជាធិបតេយ្យនៃអភិបាលកិច្ចនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានលើកឡើងថា ទឹកជំនន់ឆ្នាំនេះនឹងធ្វើឱ្យទិសដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការសម្រេចជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០នឹងកាន់តែលំបាក ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងរងគ្រោះដោយសារមេរោគរាតត្បាតសកលកូវីដ១៩ស្រាប់ ប៉ុន្តែលោកនៅតែមានសុទ្ធិដ្ឋិនិយមថា កម្ពុជាអាចសម្រេចបាន។ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍ដូចតទៅ៖ ដឹកនាំផលិតនិងផលិត៖ ស៊ុន មេសាRead More

ក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី៥៣ អាមេរិកនិងប្រទេសក្នុងតំបន់មេគង្គ បានដំឡើងកម្រិតគំនិតផ្តួចផ្តើមទន្លមេគង្គក្រោម ទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-អាមេរិក ដើម្បីពង្រឹភាពជាដៃគូរវាងភាគីទាំងពីរ។ អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក៏ដូចជាកម្ពុជា បានសាទរចំពោះការដំឡើងកម្រិតទំនាក់ទំនងនេះ ប៉ុន្តែបានវាយតម្លៃថាអាមេរិកបានដើរក្រឡាអុកយឺតពេលបន្តិច ហើយទម្ងន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក៏ស្រាលដែរ បើប្រៀបធៀបនឹងចិន ឬ ជប៉ុន។ អ្នកជំនាញមួយចំនួន បានអះអាងថា បើអាមេរិកមានចេតនាចង់បង្កើតកិច្ចសហការពិតប្រាកដមែននោះ នឹងនាំឱ្យតំបន់មេគង្គមានភាពរីកចម្រើននិងការអភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែបើកិច្ចសហការនេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រក្តាអុកដើម្បីឡោមព័ន្ធចិន និងចង់បន្ថយឥទ្ធិពលចិនវិញនោះ នឹងអាចនាំអាសន្នដល់តំបន់ទៅវិញទេ។ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍រវាង ស៊ុន មេសា និង បណ្ឌិត ជឺនបូរាណ ច័ន្ទបូរី ដែលជាអ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងជាទីប្រឹក្សានៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី៖ ដឹកនាំផលិតនិងផលិត៖ ស៊ុន មេសាRead More