PHNOM PENH, Sept. 11 (Xinhua) — COVID-19 fight has proven the steadfast commitment of the governments of Cambodia and China to protect rights to life and health, not only for their own citizens but also for people beyond their countries, a Cambodian spokesman and scholars said on Friday. Speaking during an interview with Xinhua, Chin...Read More

យោង​តាម​ទ្រឹស្តី​នៃ​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ ពិភពលោក​គឺ​ស្ថិត​នៅក្នុង​សភាព​អនាធិបតេយ្យ​ជានិច្ច ដូច្នេះ​ហើយ​ប្រទេស​ទាំងឡាយ​តែងតែ​ស្វែងរក​តុល្យភាព​អំណាច ដើម្បី​រក្សា​ការពារ​សន្តិសុខ​របស់​ខ្លួន​។ ជាមួយ​នឹង​ភាពលេច​ធ្លោ​របស់​ចិន​ទាំង​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​យោធា អាមេរិក និង​សម្ព័ន្ធមិត្ត​របស់​ខ្លួន​មាន​ការភ័យខ្លាច​ក្នុង​ការបាត់បង់​តុល្យភាព​អំណាច​ដែល​គាំទ្រ​ដល់​ការគ្រប់គ្រង​របស់​អាមេរិក​នៅក្នុង​សណ្តាប់ធ្នាប់​ពិភពលោក​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​។ អាមេរិក​ចាត់ទុក​ចិន​ថា​ជា “​រដ្ឋ​កែប្រែ​និយម​” (revisionist state) ហើយ​បាន​សម្តែង​ការព្រួយបារម្ភ និង​ចោទ​ចិន​ពី​ការអនុវត្ត​នយោបាយ​វាតទី​និយម​យោធា និង​ការប៉ុនប៉ង​ឈាន​ទៅ​រក​អនុត្តរភាព (hegemony) (​អំណាច​ខ្លាំង​លើសគេ​)​។ បើ​យើង​ក្រឡេកមើល​ពី​ចំណុចក្តៅ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជាច្រើន​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន ដូចជា សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​តៃវ៉ាន់ សង្គ្រាម​ពាណិជ្ជកម្ម​ និង​សង្គ្រាម​បច្ចេកវិទ្យា ជាដើម​ធ្វើឱ្យ​យើង​គិតថា លទ្ធភាព​នៃ​ការប្រឈមមុខ​ដាក់​គ្នា​រវាង​មហាអំណាច​ទាំង​ ២ ​ហាក់​ដូចជា​ចៀស​មិន​រួច​។ តើ​អាច​នឹងមាន​សង្គ្រាម​រវាង​ចិន និង​អាមេរិក​ពី​ភាពតានតឹង​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន​ដែរឬទេ​? បើ​មាន​តើ​សង្គ្រាម​នឹងមាន​ទម្រង់​បែប​ណា​? បើ​យើង​មើល​ពី​ប្រវត្តិសាស្ត្រ យើង​អាច​ប្រមើលមើល​ពី​ទម្រង់​ ៣ ​នៃ​សង្គ្រាម​ដែល​អាច​កើតមានឡើង​រវាង​ចិន និង​អាមេរិក​គឺ​៖ សង្គ្រាម​លោក​លើកទី​ ៣ សង្គ្រាម​ត្រជាក់​ទី​ ២ និង​សង្គ្រាម​ដោយ​តួអង្គ​តំណាង (proxy wars) តាម​តំបន់​។ សង្គ្រាម​លោកលើក​ទី​ ៣ គឺជា​ទម្រង់​នៃ​ការប្រមើលមើល​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ជ្រុលនិយម​។ នៅពេល​ដែល​ចិន​ត្រូវបាន​គេ​ចាត់ទុក​ថា ជា​ការគំរាមកំហែង​សន្តិសុខ និង​ជា​ប្រទេស​ដែល​ចង់​ច្បាម​យក​អំណាច​ខ្លាំង​លើសគេ​ដោយ​យោធា តើ​យើង​គួរ​ចាត់ទុក​ចិន ដូចជា​អាល្លឺម៉ង់ និង​ជប៉ុន​ក្នុង​សម័យ​សង្គ្រាមលោក​ទាំង​ ២ ​លើក​ដែរ​ឬ​ទេ​? Full article...Read More

វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADBI) កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងបានចេញរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវមួយស្តីពីបញ្ហាសហគ្រាសខ្នាតតូចមធ្យម និងវិស័យឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជា។ ដូចនេះភ្ញៀវពិសេសរបស់នៃកម្មវិធី AVI Voice របស់យើង គឺលោក សុខ ខា អ្នកស្រាវជ្រាវនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យដែលជាអ្នកនិពន្ធស្រាវជ្រាវមួយរូបក្នុងរបាយការណ៍នេះផងដែរ។បើតាមការបញ្ជាក់ពី លោក សុខ ខា ADBI បានរកឃើញថា សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជា មានកាវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមានច្រើនទាំងការគាំទ្រហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកំណែទម្រង់ស្ថាប័នរបស់រដ្ឋ ប៉ុន្តែក្នុងនោះលុយក្រោមតុនៅតែជាបញ្ហានៅតែមានដែលមិនទាន់អាចលុបបំបាត់បាននៅឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ដើម្បីការរីកចម្រើននៃសហគ្រិន សហគ្រិន ត្រូវប្រឹងប្រែងចាប់យកឱកាសពីអាទិភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងតំបន់។ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍ដូចតទៅ៖ វាគ្មិន៖  លោក សុខ ខា ដឹកនាំនិងផលិតដោយ៖ ស៊ុន មេសាRead More

ខណៈ​ពេល​ដែល​ការប្រកួត​ប្រជែង​ដណ្តើម​ឥទ្ធិពល​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​ចិន​បាន​កើន​កម្តៅ ប្រទេស​កម្ពុជា​មិនអាច​កាត់បន្ថយ​សារៈសំខាន់​នៃ​ទំនាក់ទំនង​របស់​ខ្លួន​ជាមួយ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ ​បាន​ទេ បើ​ទោះបី​ជា​ទទួលរង​សម្ពាធ​ខ្លាំង​ឱ្យ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​ក៏ដោយ​។ នេះ​មិន​ត្រឹមតែ​ដោយសារ​តែ​ការគោរព​ខ្ជាប់ខ្ជួន​នូវ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​ខ្លួន​លើ​គោលការណ៍​អព្យាក្រឹត​ និង​មិន​ចូលបក្ស​សម្ព័ន្ធ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​តែ​វា​ក៏​ដោយសារ​តែ​ផលប៉ះពាល់​ជាក់ស្តែង​ដែល​អាច​កើតមាន​ទៅលើ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​របស់​ខ្លួន ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​ផ្តាច់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ទីក្រុង​ប៉េកាំង ឬ​វ៉ាស៊ីនតោន​។ ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​ទ្វេភាគី​ទោះ​ល្អ​ ឬ​អាក្រក់​ទាំង​ចិន និង​អាមេរិក​បាន​ដើរតួនាទី​យ៉ាង​ធំធេង​នៅក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សម័យ​ទំនើប​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដូច្នេះ​សម្រាប់​ប្រទេស​ទាំង​ ២ ការផ្តាច់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​​កម្ពុជា​ក៏​មិនមែន​ជា​ជម្រើស​ដូចគ្នា​។ ប្រទេស​ទាំង​ ២ បាន​វិនិយោគ​យ៉ាងច្រើន​សន្ធឹកសន្ធាប់​​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​​ការវិនិយោគ​គឺ​មិនមែន​សំដៅ​តែ​ទៅលើ​ទឹក​លុយ​នោះទេ​។ ម្យ៉ាងទៀត​ក៏​មិន​មាន​ន័យថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាក់ស្តែង​គឺ​ដាក់​កម្រិត​តែ​ទៅលើ​វិស័យ​យោធា ឬ​ការចូលរួម​ក្នុង​ទស្សនវិស័យ​ដ៏ធំធេង​ណាមួយ​របស់​​មហាអំណាច​ដែល​គ្មាន​អ្វី​ឱ្យ​ប្រាកដប្រជា ទាំង​ខ្លឹមសារ និង​គម្រោង​ជាក់ស្តែង​នោះដែរ​។ Full article available: https://www.postkhmer.com/Read More

អ្នកជំនាញ៖ បដិវដ្តឧស្សាហកម្ម ៤.០  ជាផ្លូវកាត់រ​បស់កម្ពុជាដើម្បីក្លាយជាប្រទេសមានប៉ុន្តែត្រូវវិនិយោគច្រើន រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ទិសដៅដើម្បីក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅ ១០ ឆ្នាំខាងមុខ និងក្លាយជាប្រទេសអ្នកមានតែម្តងនៅឆ្នាំ​ ២០៣០ ហើយកម្ពុជា កំពុងធ្វើប្រព្រឹត្តិកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនទៅជាសេដ្ឋកិច្ចបច្ចេកវិទ្យា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ បណ្ឌិត ឆេង គឹមឡុង អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានលើកឡើងថា ការចាប់យកបដិវដ្តឧស្សាហកម្ម ៤.០ គឺជាផ្លូវកាត់របស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែកម្ពុជាត្រូវការការវិនិយោគច្រើនទាំងរដ្ឋដែលត្រូវតែក្លាយជារដ្ឋាភិបាលបច្ចេកវិទ្យា E-Government ហើយពលរដ្ឋក៏ត្រូវតែក្លាយជាពលរដ្ឋបច្ចេកវិទ្យាផងដែរ។ លោកបណ្ឌិត​បានមើលឃើញដែរថាកម្ពុជានៅខ្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធច្រើននៅឡើយដែលទាមទារការវិនិយោគ៕ សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍ដូចតទៅ៖ វាគ្មិន៖ បណ្ឌិត ឆេង គឹមឡុង គឺជាអនុប្រធានទី២នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី និងជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍និងប្រជាធិបតេយ្យនៃអភិបាលកិច្ច ដឹកនាំនិងផលិតដោយ៖ ស៊ុន មេសាRead More

As a new normal in global trade diversification emerges, off-shoring opportunities arise in the region. But Cambodia might lose out in the fight for a larger slice of the investment pie In past months, the novel coronavirus pandemic has accelerated the need to diversify and strengthen supply chains to ensure security. This, as trade becomes...Read More

តើ​កម្ពុជា​អាច​នឹង​រំពឹង​អ្វី ពី​កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​អាស៊ាន​លើក​ទី​ ៥៣?Read More

PHNOM PENH, Aug. 24 (Xinhua) — Cambodian scholars voiced their support for Chinese Premier Li Keqiang’s remarks delivered at the third Lancang-Mekong Cooperation (LMC) Leaders’ Meeting via video link on Monday. In his speech, Li said China will give priority to providing COVID-19 vaccines to the Mekong countries once a vaccine is developed and put...Read More

The third LMC leaders’ meeting will be held via video link on Monday. The meeting is crucial to fighting COVID-19 and setting direction to promote socio-economic development in the sub-region, Cambodian experts have said. PHNOM PENH, Aug. 23 (Xinhua) — The upcoming third Lancang-Mekong Cooperation (LMC) leaders’ meeting is crucial to fighting the COVID-19 and...Read More

A book review by Dr Chheang Vannarith, President of AVI, on an edited book “An evolving ASEAN: Vision and reality” by Jayant Menon and Cassey Lee. Manila: Asian Development Bank, 2019. Pp. 198. Download PDFRead More