យោងតាមទ្រឹស្តីនៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ពិភពលោកគឺស្ថិតនៅក្នុងសភាពអនាធិបតេយ្យជានិច្ច ដូច្នេះហើយប្រទេសទាំងឡាយតែងតែស្វែងរកតុល្យភាពអំណាច ដើម្បីរក្សាការពារសន្តិសុខរបស់ខ្លួន។ ជាមួយនឹងភាពលេចធ្លោរបស់ចិនទាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងយោធា អាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនមានការភ័យខ្លាចក្នុងការបាត់បង់តុល្យភាពអំណាចដែលគាំទ្រដល់ការគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិកនៅក្នុងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ អាមេរិកចាត់ទុកចិនថាជា “រដ្ឋកែប្រែនិយម” (revisionist state) ហើយបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ និងចោទចិនពីការអនុវត្តនយោបាយវាតទីនិយមយោធា និងការប៉ុនប៉ងឈានទៅរកអនុត្តរភាព (hegemony) (អំណាចខ្លាំងលើសគេ)។
បើយើងក្រឡេកមើលពីចំណុចក្តៅយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ន ដូចជា សមុទ្រចិនខាងត្បូងតៃវ៉ាន់ សង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្ម និងសង្គ្រាមបច្ចេកវិទ្យា ជាដើមធ្វើឱ្យយើងគិតថា លទ្ធភាពនៃការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងមហាអំណាចទាំង ២ ហាក់ដូចជាចៀសមិនរួច។ តើអាចនឹងមានសង្គ្រាមរវាងចិន និងអាមេរិកពីភាពតានតឹងនាពេលបច្ចុប្បន្នដែរឬទេ? បើមានតើសង្គ្រាមនឹងមានទម្រង់បែបណា?
បើយើងមើលពីប្រវត្តិសាស្ត្រ យើងអាចប្រមើលមើលពីទម្រង់ ៣ នៃសង្គ្រាមដែលអាចកើតមានឡើងរវាងចិន និងអាមេរិកគឺ៖ សង្គ្រាមលោកលើកទី ៣ សង្គ្រាមត្រជាក់ទី ២ និងសង្គ្រាមដោយតួអង្គតំណាង (proxy wars) តាមតំបន់។
សង្គ្រាមលោកលើកទី ៣ គឺជាទម្រង់នៃការប្រមើលមើលដែលមានលក្ខណៈជ្រុលនិយម។ នៅពេលដែលចិនត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខ និងជាប្រទេសដែលចង់ច្បាមយកអំណាចខ្លាំងលើសគេដោយយោធា តើយើងគួរចាត់ទុកចិន ដូចជាអាល្លឺម៉ង់ និងជប៉ុនក្នុងសម័យសង្គ្រាមលោកទាំង ២ លើកដែរឬទេ?
Full article available: Read more
