The COVID-19 pandemic has undeniably disrupted most businesses across all types of industries, with a significant hit to the tourism and travel sector. Countries are practising different methods of control in an attempt to monitor and minimise the spread of the pandemic, whereby lockdowns and movement controls are mostly favoured. This action has put a...Read More

ប្រធានបទ៖ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-អាមេរិក ៧០ លិចច្រើនជាងអណ្តែត វាគ្មិន ៖ លោក ថុង ម៉េងដាវីត អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ដឹកនាំនិងអ្នកសម្របសម្រួល៖ ស៊ុន មេសា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២០នេះ កម្ពុជានិងអាមេរិក មានទំនាក់ទំនងការទូតអស់រយៈ ៧០ ឆ្នាំមកហើយ។ ប៉ុន្តែក្នុងទំនាក់ទំនងនេះគឺជាទំនាក់ទំនងលិច និងស្រអាប់ច្រើនជាងអណ្តែត។ លោក ថុង ម៉េងដាវីតអ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានស្នើឱ្យប្រទេសទាំងពីរបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងព្យាយាមស្វែងយល់ពីគ្នា ជាពិសេសរវាងថ្នាក់ដឹកនាំនិងថ្នាក់ដឹកនាំដើម្បីបង្កើតទំនុកចិត្ត។Read More

The COVID-19 pandemic is a crisis like no other. It has disrupted social and economic activities worldwide — causing a global recession and government defaults among developing nations. Countries in Southeast Asia are being severely impacted. In Cambodia, when the first confirmed case of COVID-19 was reported in late January, the disease became a major social, political, and...Read More

ពាក្យ​ «​កាតព្វកិច្ច​ឧត្តមជន» (noblesse oblige) ​នេះ​មាន​ប្រភព​ដើម​ពី​ភាសា​បារាំង និង​ជា​ផ្នត់គំនិត​ទូទៅ​នៅ​អឺរ៉ុប​ដែល​គេ​សំដៅ​ទៅលើ​តួនាទី​របស់​ត្រកូល​អភិជន (noble) ក្នុង​ការតបស្នង និង​ទំនុកបម្រុង​សង្គម​។ កាតព្វកិច្ច​ឧត្តមជន មិនមែន​ជា​ការទទួល​ខុសត្រូវ​ខាង​ផ្លូវច្បាប់​ទេ តែ​ជា​មនសិការ​ខាង​សីលធម៌​ទូទៅ​សម្រាប់​អភិជន ឬ​ឧត្តមជន​។ ពាក្យ «​កាតព្វកិច្ច​ឧត្តមជន​» ត្រូវបាន​បង្កើតឡើង​ដោយ​អ្នកនយោបាយ​បារាំង Pierre-Marc-Gaston de Le’vis (១៧៦៤-១៨៣០) ​ដែល​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​កាតព្វកិច្ច​ផ្នែក​មនសិការ​ទៅលើ​បុគ្គល​ដែល​មាន​ឋានៈ តួនាទី​ខ្ពង់ខ្ពស់​។ ទន្ទឹមនឹង​ការទទួល​បាន​អភ័យឯកសិទ្ធិ​សង្គម បុគ្គល​ទាំងនោះ​ត្រូវ​ដើរតួ​ជា​គំរូ ឱ្យ​ប្រដំប្រសង​នឹង​ឋានៈ​សង្គម​របស់ខ្លួន​ដោយ​ធ្វើ​ការងារ​សប្បុរសធម៌ មនុស្សធម៌ ឬ​កិច្ចការ​នានា​ក្នុង​បុព្វហេតុ​នៃ​ការអភិវឌ្ឍ​សង្គម​លើសពី​ការស្វែងរក​ផលប្រយោជន៍​បុគ្គល​។ ក្នុង​សម័យ​ទំនើប​ពាក្យ​នេះ​ក៏ត្រូវ​បាន​គេ​បកស្រាយ​ឱ្យ​ទូលំទូលាយ​ដោយ​មិន​សំដៅ​តែ​ទៅលើ​ត្រកូល​អភិជន​ដូច​ក្នុង​សតវត្សរ៍​ទី​ ១៩ នោះទេ​។ ការបកស្រាយ​ទូលាយ​ទៅលើ​ពាក្យ​នេះ​គឺ​ចង់​និយាយ​ថា អ្នក​ដែល​កើតឡើង​ក្នុង​ត្រកូល​ស្តុកស្តម្ភ ឬ​បុគ្គល​ដែលមាន​ឋានៈ​ខ្ពង់ខ្ពស់​ក្នុងសង្គម​ ឬ​អ្នកមាន​ឧបនិស្ស័យ​ពិសេស​ពី​ធម្មជាតិ មាន​កាតព្វកិច្ច​ធ្វើ​កិច្ច​ការដែល​បម្រើ​ដល់​សង្គម​ទូទៅ​លើសពី​ផលប្រយោជន៍​បុគ្គល​ផ្ទាល់ខ្លួន​។ Full article available: postkhmerRead More

ប្រធានបទ៖ ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវមាននយោបាយវ័យឆ្លាតជាមួយមហាអំណាចចិន? វាគ្មិន៖ បណ្ឌិតជឺនបូរាណ ច័ន្ទបូរី ទីប្រឹក្សាវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ដឹកនាំនិងអ្នកសម្របសម្រួល៖ ស៊ុន មេសា កម្ពុជានិងចិនគឺជាមិត្តយុទ្ធសាស្ត្រជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនិងមានវាសនាតែមួយដូចគ្នា។ នេះបើយោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលទាំងពីរ។ វាគឺជាកម្រិតនៃទំនាក់ទំនងដ៏ខ្ពស់បំផុតរវាងរដ្ឋនិងរដ្ឋ។ លោកបណ្ឌិត ជឺនបូរាណ ច័ន្ទបូរី ទីប្រឹក្សានៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី បានមើលឃើញថា កម្ពុជាត្រូវមាននយោបាយការបរទេសវ័យឆ្លាតជាមួយនឹងចិនមហាអំណាចដើម្បីរក្សាប្រយោជន៍ដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់របស់ខ្លួន ហើយក៏ដើម្បីរក្សាលំនឹងនៃនយោបាយការបរទេសជាមួយនឹងមហាអំណាចក្នុងតំបន់ និងមហាអំណាចធំៗដូចជាអាមេរិកនិងអឺរ៉ុបជាដើម។ ហេតុអ្វីបានជាចាំបាច់ត្រូវមាននយោបាយវ័យឆ្លាត? សូមស្តាប់កិច្ចសម្ភាសន៍ដូចតទៅ៖Read More

ប្រធានបទ៖ ក្រោយចូលជាសមាជិក ២១ ឆ្នាំនៅអាស៊ាន៖ កម្ពុជាផ្តើមមានទឹកមាត់ប្រៃ វាគ្មិន៖ លោក លឹម ម៉េងហួរ អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គដើម្បីសិក្សាពីយុទ្ធសាស្ត្រ នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី ដឹកនាំនិងអ្នកសម្របសម្រួល៖ លោក ស៊ុន មេសា នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះទី៣០ ខែមេសានេះ គឺជាខួប២១ឆ្នាំគត់នៃការចូលជាសមាជិករបស់កម្ពុជាទៅក្នុងអង្គការតំបន់អាស៊ាន។ ជាប្រទេសក្រីក្រមួយក្នុងទស្សវត្សទី៩០ កម្ពុជាពិតជាមើលឃើញនូវឱកាសក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងយុទ្ធសាស្ត្រផ្នែកនយោបាយការទូតពីតំបន់អាស៊ាន ហើយកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់បានដើរតួនាទីសំខាន់ឡើងៗក្នុងអង្គការតំបន់មួយនេះ។ ដូចនេះភ្ញៀវពិសេសប្រចាំសប្តាហ៍យើងគឺលោក លឹម ម៉េងហួរ អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គដើម្បីសិក្សាពីយុទ្ធសាស្ត្រ នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី។ សម្រាប់អ្នកវិភាគរូបនេះ បានអះអាងថា កម្ពុជាផ្តើមមានទឹកមាត់ប្រៃក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងចាស់និងថ្មី ហើយជាពិសេសតួនាទីមិនអាចខ្វះបានរបស់កម្ពុជាចំពោះការទប់ស្កាត់ជំងឺកូវីដ១៩ដ៏កាចសាហាវ។Read More

ប្រធានបទ: ជំងឺកូវីដ១៩ ដែលកំពុងវាយប្រហារពិភពលោកអាចនាំឲ្យមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចជាសកល វាគ្មិន: លោកបណ្ឌិត ឆេង គឹមឡុង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលនវានុវត្តន៍និងប្រជាធិបតេយ្យនៃអភិបាលកិច្ចនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី អ្នកដឹកនាំកម្មវិធីនិងសម្របសម្រួល: លោក ស៊ុន មេសាRead More

The World Health Organization has officially declared the Covid-19 outbreak a pandemic and has called on all countries to continue efforts that have been effective in limiting the number of infections and slowing the spread of the virus. Countries around the world have proclaimed national emergencies, and many have imposed quarantines, lockdowns and school and...Read More

ប្រធានបទ: ហេតុអ្វីបានជាជំងឺកូវីដ-១៩ ធ្វើឱ្យភូមិសាស្ត្រនយោបាយមានភាពតានតឹង វាគ្មិន៖ លោក លឹម ម៉េងហួរ អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គដើម្បីសិក្សាពីយុទ្ធសាស្ត្រ នៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ីអ្នកសម្របសម្រួល៖ លោក ស៊ុន មេសា ក្នុងអំឡុងពេលដែលពិភពលោកកំពុងរងការវាយប្រហារយ៉ាងដំណំពីជំងឺកូវីដ-១៩នោះ បញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយវិញក៏កើនឡើងកំដៅគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ កូរ៉េខាងជើងបានសាកល្បងអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនសារជាថ្មី ចិនឯណោះវិញ ក៏បានចល័តនាវាផ្ទុកយន្តហោះក្នុងតំបន់ដែលធ្វើឱ្យកើនឡើងកំដៅ។ អ្នកជំនាញបានអះអាងថា ក្នុងពេលនិងក្រោយជំងឺកូវីដ-១៩ធូស្រាលមហាអំណាចអាមេរិក និងចិន នឹងបញ្ចេញសាច់ដុំដាក់គ្នាកាន់តែខ្លាំងដែលនឹងធ្វើឱ្យកំដៅនយោបាយកើនឡើងដល់ការព្រួយបារម្ភ និងអាចធ្វើឱ្យប្រទេសតូចៗក្នុងតំបន់អាចរងផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមាន៕Read More

អ្នកវិភាគ​កិច្ចការ​តំបន់​គឺលោក ​បណ្ឌិត​ ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ​បាន​ឲ្យដឹងថា កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​ក្នុងតំបន់ ​ជាពិសេស​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​និង​អាស៊ាន​បូក ៣ ​អាច​ជួយ​ដល់​ការ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹងជំងឺ​កូវីដ១៩។​ លោក​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ដោយសំដៅរួម​ទាំងការ​បង្កើត​កញ្ចប់​មូលនិធិ​ និងការ​ប្តេជ្ញា​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​ក្រុម​មេដឹកនាំ​ក្នុង​តំបន់ ​​រួមមាន​ទាំង​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ​ហ៊ុន សែន​ នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ផង ​ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុងកិច្ចប្រជុំ​ កាលពី​ថ្ងៃអង្គារ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អនឡាញ ​Teleconference​ នោះ។ ​លោក ​សុខ ខេមរា​ នៃ​V OA​ បាន​សម្ភាស​លោក​ ឈាង វណ្ណារិទ្ធ ​ប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន​ចក្ខុវិស័យ​អាស៊ី​តាម​ទូរសព្ទ ​កាល​ពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍៕ Full article available: https://khmer.voanews.com/a/5375171.htmlRead More